احتمالا بارها و بارها نام پردازش ابری (CLOUD COMPUTING) به گوش شما خورده است اما پردازش ابری چیست؟

تا چند سال پیش برای برخورداری از امکانات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری پیشرفته، چاره‌ای جز خرید آنها نبود که البته به دلیل مسائل مالی و مشکلات مربوط به نگهداری و مدیریت آنها همیشه هم امکان‌پذیر نبود اما، امروزه با پیشرفت‌های فراوان تکنولوژی و به وجود آمدن پردازش ابری این کار به راحتی و با کمترین هزینه ممکن شده است.

پردازش ابری (CLOUD COMPUTING)از ترکیب دو کلمه پردازش (COMPUTING) و ابر (CLOUD) ایجاد شده‌است. ابر در اینجا به معنی شبکه اینترنتی است که کاربر معمولی از پشت صحنه و آنچه در پی آن اتفاق می‌افتد، اطلاع دقیقی ندارد (مانند داخل ابر). در نمودارهای شبکه‌های رایانه‌ای نیز از شکل ابر برای نشان دادن شبکهٔ اینترنت استفاده می‌شود. به زبان ساده کاربرد پردازش ابری آن است که بتوانیم تمام داده‌ها، اطلاعات و برنامه‌های خود را در درون اینترنت آپلود کنیم ابرها خدماتی از جمله سرورهای ذخیره‌سازی اطلاعات -پایگاه‌های داده – شبکه نرم افزار- تجزیه و تحلیل از طریق فضای ابری را اراِه می‌دهند که نوآوری انعطاف‌پذیرتر و اقتصاد مقیاس را ارائه می‌دهد . در محاسبات ابری شما معمولا پردازش هایی را برای خدمات ابری که از آنها استفاده می‌کنید انجام می‌دهید که به شما کمک می‌کند هزینه‌های خود را کاهش دهید.

فضای ابری چیست؟

یک تعریف ساده و روان دارد. استفاده از یک هارد شخصی و ذخیره ی اطلاعات بر روی آن از طریق اینترنت می باشد که برای دسترسی به اینترنت باید از یک نام کاربری و یک کلمه عبور استفاده شود. شما با  زمان کم و نصب یک نرم افزار بسیار کم حجم بر روی سیستم خود به راحتی به این فضا دسترسی خواهید داشت. اطلاعاتی که توسط کاربر بر روی این فضا از طریق اینترنت ذخیره شده است از هر مکان و با هر رسانه ی قابل اتصال به اینترنت قابل دسترسی می باشد.

توجه داشته باشید که این اطلاعات فقط از طریق اینترنت قابل دسترسی می باشد و این داده ها بین سیستم و فضای ابری شما به اشتراک گذاشته می شود. لازم به ذکر است که تغییرات بر روی یک نسخه، منجر به تغییر در تمامی نسخه های دیگر خواهد شد. پس برای دست یابی به فایل های به اشتراک گذاشته شده نیازی به اینترنت نیست چون یک نسخه از فایل بر روی سیستم شما وجود دارد و در صورتی که تغییری در یک فایل به وجود آید پس از اتصال به اینترنت ، فایل موجود در فضای ابری نیز تغییر کرده و به روز می شود.

مهم ترین مزایای پردازش ابری:

• سرعت

بیشتر سرویس‌های رایانش ابری به صورت سلف سرویس و براساس نیازهای موجود هستند، بنابراین مقادیر وسیعی از منابع رایانش را می‌توان در چند دقیقه فراهم کرد و تنها با چند کلیک ماوس، کسب و کاری با انعطاف‌پذیری بسیار زیاد ممکن ساخت و از فشار برنامه‌ریزی کاست.

• هزینه

همانطور که می دانید، با وجود سیستم‌های ابری دیگری لزومی به تهیه‌ی سخت‌افزارهای گران قیمت نخواهد بود، بنابراین صرفه‌جویی در هزینه را می‌توان یکی از مهم‌ترین مزایای رایانش ابری دانست.

• مقیاس جهانی

فرقی نمی‌کند در کجای دنیا هستید، با داشتن یک سیستم پردازش ابری در هر ساعتی از شبانه روز و در هرجایی از این کره‌ی خاکی که باشید می‌توانید به راحتی و در کسری از زمان به اطلاعات خود دسترسی پیدا کنید.

•  به روزرسانی خودکار

برای شرکت‌های ارائه دهنده خدمات نرم افزاری این موضوع بسیار با اهمیت بوده است که کاربران خود را تشویق به استفاده از بروزترین نسخه های موجود نمایند. در سیستم های ابری هر برنامه ای به صورت خودکار بروز می شود و سرویس دهنده ها می توانند مطمئن باشند تمام کاربران از یک نسخه واحد استفاده می کنند. حتی امکان بروزرسانی خودکار اپلیکیشن ها نیز به آسانی وجود دارد.

• بازیابی اطلاعات

ارائه دهندگان خدمات ابری از بالاترین استانداردهای نگهداری اطلاعات استفاده می کنند و همچنین به طور مداوم تجهیزات ذخیره ساز خود را به روز می کنند تا از بروز هرگونه مشکل که منجر به از دست رفتن اطلاعات شود جلوگیری کنند. اما با این حال، حتی در صورت بروز مشکل در سیستم ها و از بین رفتن اطلاعات بازیابی آنها با سرعت و دقت بسیار بیشتری انجام می شود.

• قدرت بیشتر

با استفاده از سیستم رایانش ابری امکان دسترسی به هر میزان از قدرت سخت افزاری و پردازشی در موارد لزوم وجود دارد. کاربر می تواند هر میزان پردازنده، حافظه و ذخیره ساز را اجاره کند تا بدون کوچکترین نگرانی از عملکرد سیستم به اجرای برنامه های سنگین خود بپردازد.

• امنیت

بسیاری از ارائه دهندگان پردازش ابری مجموعه گسترده ای از سیاست ها ، فناوری ها و کنترل هایی را ارائه می دهند که به طور کلی وضعیت امنیتی شما را تقویت می کند و به محافظت از داده ها  برنامه های شما در برابر تهدیدات احتمالی کمک می کند.

انواع محاسبات ابری

همه ابرها یکسان نیستند و یک نوع محاسبات ابری برای همه مناسب نیست.مدل های مختلف رایانش ابری وچود دارند که به شما در ارائه راه حل مناسب برای نیازهای شما کمک کنند.ابتدا باید نوع استقرار ابری یا معماری رایانش ابری را مشخص کنید که خدمات ابری شما روی آن اجرا خواهد شد. سه روش مختلف برای استقرار خدمات ابری وجود دارد:  ابر عمومی – ابر خصوصی – ابر ترکیبی.

ابر عمومی

ابرهای عمومی متعلق به یک شرکت ارائه دهنده خدمات ابری شخص ثالث هستند که دسترسی به  سرور و ذخیره‌سازی را از طریق اینترنت ایجاد می‌کنند. Microsoft Azure نمونه‌ای از یک ابر عمومی است. با یک ابر عمومی، کلیه سخت افزارها، نرم‌افزارها و سایر زیرساخت‌های پشتیبانی متعلق به ارائه دهنده ابر است و مدیریت می‌شود. شما به این سرویس ها دسترسی پیدا کرده و حساب خود را با استفاده از یک مرورگر وب مدیریت می کنید.

ابر خصوصی

ابر خصوصی مدلی خاص از رایانش ابری (Cloud Computing) می باشد که شامل محیطی مبتنی بر ابر مجزا و ایمن بوده که تنها کاربران و مشتریان مشخص می توانند در آن فعالیت کرده و از سرویس‌های آن استفاده نمایند. ابر خصوصی (Private Cloud) در مقایسه با مدل های ابری دیگر، قدرت محاسباتی را به عنوان سرویس و در داخل محیط مجازی سازی شده با استفاده از استخری از منابع محاسباتی فیزیکال در این زمینه ارائه می نماید. گرچه در مدل ابر خصوصی، ابر (استخری از منابع) تنها مختص یک سازمان یا شرکت خاص بوده که دسترسی کامل و ایمنی به آن دارد.

ابر ترکیبی

ابرهای ترکیبی، ابرهای عمومی و خصوصی را در هم می آمیزند، به وسیله ی فناوری که اجازه می دهد داده‌ها و برنامه های کاربردی بین آنها به اشتراک گذاشته شود هستند. با انتقال داده ها و برنامه های کاربردی بین ابرهای خصوصی و عمومی ، یک ابر ترکیبی به تجارت شما قابلیت‌های بی شماری را  اضافه می‌کند.

مدل های ارایه خدمات در رایانش ابری:

۱. خدمات مبتنی بر نرم افزار Software as a Service → SaaS

اشاره به اپلیکیشن های در حال کار بر روی اینترنت دارد . کاربران برای دسترسی به سرویس ها نیازی به نصب یا نگهداری از آنها ندارند فقط کافیست به اینترنت متصل شوند تا به سرویس هایی که توسط ارایه دهنده سرویس SaaS  روی ابر اجازه داده شده؛ دسترسی داشته باشند.

۲. خدمات مبتنی بر بستر Platform as a Service → PaaS

یک بستر برای ساخت اپلیکیشن ها و سرویس ها با تمامی ابزار ها و منابع مورد نیاز ارایه میدهد. این خدمات میتواند شامل ویژگی های از پیش پیکربندی شده ای باشد که مشترکین میتوانند به عضویت آن دربیایند و از آنها استفاده کنند.

۳. خدمات مبتنی بر زیرساخت  Infrastructure as Service → IaaS 

محاسبات و خدمات ذخیره سازی را بر مبنای اجاره ارایه میدهد . بجای خرید دستگاه های گران قیمت ؛ سرورها و دستگاه های ذخیره سازی ؛ حتی برای وظایف کوچک ؛ کاربر میتواند این وظیفه را به ارایه دهنده سرویس IaaS  برساند. با ذخیره سازی در IaaS ؛ نه تنها داده ها توسط سرویس IaaS ذخیره میشوند بلکه همچنین داده ها بصورت جهانی در اینترنت قابل دسترسی هستند.

۴. خدمات مبتنی بر شبکه  Network as a Service → NaaS

شبکه های مجازی را برای کاربران فراهم میکند. کاربر میتواند تعداد زیادی از شبکه های مورد نیاز خود را داشته باشد. با استفاده از NaaS ؛ کاربر همچنین میتواند شبکه های ناهمگن داشته باشد ؛ مثلا IPv4 و بخش های IPv6 که میتوانند همسو یا جداگانه کار کنند.

نتیجه‌گیری

با استفاده از خدمات ابری می‌توان همیشه به داده‌های خود دسترسی داشت و دیگر بابت امنیت و مدیریت نگه‌‌داری داده‌ها هیچ نگرانی خاصی وجود نخواهد داشت. جابه‌جایی و همگام‌سازی داده‌ها بین تمام دستگاه‌ها یکی از مهم‌ترین قابلیت‌هایی است که به لطف فناوری کلود در دسترس قرار گرفته است.

هدف اصلی فناوری رایانش ابری میسر ساختن دسترسی و حجم عظیمی از منابع محاسباتی بصورت مجازی شده است. این کار با استفاده از تجمیع منابع و ایجاد یک سیستم یکپارچه انجام می شود. در این مدل از سرویس های محاسباتی پرداخت هزینه توسط مشتری نیز بر اساس مقدار و مدت استفاده از منابع انجام می شود.

با توجه به معایب و مزایای فناوری کلود به‌ نظر می‌رسد در حال حاضر فناوری کلود بسیار پرکاربرد و مناسب می باشد. همچنین بیشتر متخصصان و تحلیل‌ گران آینده‌‌ای رو به پیشرفتی برای این حوزه پیش‌بینی کرده‌اند؛ بد نیست اشاره کنیم که وضعیت فناوری کلود پیشرفت‌های بسیار فراوانی داشته است، به طوری که احتمالا فناوری کلود در آینده ای نزدیک بسیار فراگیر خواهد شد.

نمونه‌های رایانش ابری : Microsoft –  OneDrive Google – Drive Apple iCloud –  Amazon Cloud Drive