استارتاپ چیست؟

استارتاپ واژه‌ای است که در سال‌های اخیر در اخبار مربوط به دنیای فناوری، شاهد استفاده از آن در توصیف شرکت‌های نوپایی هستیم که راهکارهای جدیدی را برای حل مشکلات و مسائل موجود در دنیای فناوری مطرح می‌کنند. قطعا منشأ این واژه در سانفرانسیسکو و سیلیکون‌ولی نهفته است. اما استارتاپ چیست و به چه شرکت‌هایی اطلاق می‌شود؟

نیل بلومنتال، مؤسس و مدیرعامل شرکت Warby Parker، استارتاپ را این‌چنین تعریف می‌کند: «استارتاپ یک شرکتی نوپا است که راه‌حلی نوین را برای یک مساله ارائه می‌کند؛ درحالی‌که تضمینی برای موفقیت این شرکت از طریق راه‌حل ارائه‌شده وجود ندارد.»

آدورا چئونگ، مؤسس و مدیرعامل کمپانی Homejoy که یکی از استارتاپ‌های مطرح ایالات‌متحده در سال ۲۰۱۳ بوده است، در تعریف استارتاپ، این مفهوم را به عنوان «پنجره ذهن رو به آینده» خوانده است. وی در این خصوص چنین اظهارنظر کرده است: «تأسیس یا پیوستن به یک استارتاپ به معنای یک تصمیم جدی برای جدا شدن از شرایط ایده‌آل و پایدار به‌منظور دستیابی به رشد برق‌آسا و تلاش برای ایجاد موجی از تغییرات در مدت‌زمان کوتاه است.»

با توجه به تعاریف ارائه‌شده می‌توان به‌روشنی دید که تأسیس استارتاپ نیاز به برقراری قوانین خاصی ندارد؛ در حالیکه درآمد، سود و تعداد کارکنان همواره در شرکت‌های بزرگ تغییر می‌کند و دغدغه‌ این مسائل را نیز دارند. اما استارتاپ فارغ از مسائلی که شرکت‌های بزرگ با آن دست‌به‌گریبان هستند، فقط درزمینه‌ کاری خود مشغول به‌کار است.

با بررسی تولد و فعالیت استارتاپ‌ها در سال‌های اخیر می‌توان به جرأت گفت که به طور میانگین، عمر استارتاپ‌ها تقریباً سه سال است و این شرکت‌های نوپا پس از سه سال دیگر یک استارتاپ شناخته نمی‌شوند. دلایل متعددی برای پایان دوران سه ساله شناخته شدن به‌عنوان استارتاپ مطرح است که ازجمله آن می‌توان به تصاحب کردن این شرکت‌های نوپا توسط سایر شرکت‌های بزرگ، افزایش تعداد دفاتر به بیش از یک مرکز، افزایش درآمد به بیش از ۲۰ میلیون دلار، افزایش تعداد کارکنان به بیش از ۸۰ نفر و افزایش تعداد اعضای اصلی به بیش از پنج نفر یا فروش سهم اعضای اصلی اشاره کرد. به عبارتی دیگر، رسیدن استارتاپ به سودآوری، پایانی برای شناخته شدن آن شرکت به‌عنوان یک استارتاپ موفق محسوب می‌شود.

آیا اوبر را می توان استارتاپ شمرد؟

در سال‌های اخیر، در فرهنگ عامیانه، مفهوم استارتاپ با صنعت فناوری درهم تنیده شده و ریشه‌های استارتاپ با فناوری در هم گره خورده است. برای مثال، می‌توان به اوبر اشاره کرد که در زمینه ادغام صنعت فناوری با حوزه حمل‌ونقل فعالیت می‌کند. آیا این شرکت که هم‌اکنون با داشتن ارزشی ۳. ۵ میلیارد دلاری، سرمایه‌ای ۳۰۷ میلیون دلاری را جذب می‌کند، می‌توان یک استارت‌آپ به شمار آورد؟ به‌طور حتم پاسخ این سؤال منفی است. اوبر در حال حاضر تبدیل به یک شرکت چندملیتی درزمینه‌ حمل‌ونقل تبدیل شده که بر اساس برآوردهای انجام‌شده درآمدی ۲۱۳ میلیون دلاری کسب خواهد کرد. دراین‌بین در دسترس بودن فناوری یا محصولات این شرکت‌ها نیز عامل مهمی در موفقیت و رشد یک شرکت است. برای مثال در کشور آمریکا به واسطه‌ی آمارهای منتشرشده که نشان از دسترسی ۹۸ از درصد از مردم به اینترنت دارد، موفقیت فناوری‌ها و محصولات مبتنی بر اینترنت، تا حدودی تضمین‌شده است. زمانی که یک استارتاپ به‌اندازه‌ای رشد کند که درآمد آن به چندین میلیون دلار برسد، دیگر باید دوران استارتاپ بودن این شرکت را رو به اتمام خواند.

 نقاط و عبارات کلیدی تعاریف استارتاپ

لازم به ذکر است استارتاپ مفهوم جدیدی نیست و فقط با توسعه حوزه اینترنت و فضای مجازی، شکل و مفهوم جدیدی به خود گرفته است. در کشورهای توسعه یافته بازار استارتاپ‌های فناوری به سرعت به اشباع رسید و در نتیجه شرکت‌ها به منظور افزایش سهم خود در بازار از ایجاد استارتاپ‌های جدید حمایت کردند. در عین حال، در کشورهای در حال توسعه، بازار هنوز تا اشباع فاصله زیادی دارد و همین شکاف دیجیتالی جذابیت بازار برای راه اندازی استارت‌آپ‌ها را بیشتر می‌کند.